نویسنده: نسترن طرهانی نژاد
صدای طرهان ،استان لرستان با وجود مشکلاتی همچون بیکاری، مهاجرت، ضعف زیرساخت‌ها و کم‌توجهی‌های مزمن، همواره مهد پرورش استعدادهای علمی، فرهنگی، ورزشی و هنری بوده است. اما پرسش اینجاست که نخبگان لرستانی در کجای معادله توسعه قرار دارند؟ آیا از توان فکری و تخصصی آن‌ها در پیشرفت استان بهره‌برداری می‌شود یا نخبگی در لرستان بیشتر به معنای «مهاجرت» است؟
۱. لرستان؛ معدن استعدادهای فراموش‌شده
از مخترعان نوجوان گرفته تا استادان دانشگاه در رشته‌های نادر، از قهرمانان ورزشی تا برگزیدگان جشنواره‌های علمی، لرستان همواره چهره‌هایی درخشان داشته است. اما بسیاری از آن‌ها پس از مدتی سکوت کرده‌اند، استان را ترک کرده‌اند یا جذب سیستم‌های خارج از زادگاه خود شده‌اند.
طبق آمارهای غیررسمی، بیش از ۷۰ درصد نخبگان لرستانی در خارج از استان زندگی و فعالیت می‌کنند؛ وضعیتی که نه‌تنها از نظر انسانی تلخ، بلکه از دید توسعه‌ای نیز آسیب‌زاست.
۲. مهاجرت نخبگان؛ زنگ خطری برای آینده
دلیل اصلی مهاجرت نخبگان از لرستان، ترکیبی از عوامل زیر است:
کمبود فرصت‌های شغلی متناسب با تخصص
بی‌توجهی نهادهای تصمیم‌گیر به ایده‌ها و طرح‌های نخبگان
ضعف زیرساخت‌های تحقیقاتی، آزمایشگاهی و حمایتی
عدم وجود شبکه‌ای منسجم برای شناسایی، پرورش و نگهداشت نخبگان بومی
این عوامل باعث می‌شود نخبگان یا جذب استان‌های دیگر شوند یا به خارج از کشور مهاجرت کنند؛ و لرستان، همچنان با چرخه‌ای از عقب‌ماندگی تکراری مواجه باشد.
۳. نخبگان بومی؛ راهکار یا چالش؟
در صورتی که برنامه‌ریزی صحیح و سیاست‌گذاری مناسب وجود داشته باشد، نخبگان بومی می‌توانند موتور تحول و توسعه استان باشند. بسیاری از آن‌ها به‌رغم کم‌توجهی‌ها، هنوز به زادگاه خود عشق می‌ورزند و تمایل دارند در صورت فراهم شدن شرایط، در طرح‌های علمی، فرهنگی یا کارآفرینی استان سهیم باشند.
۴. راهکارها و پیشنهادها
ایجاد «بانک اطلاعات نخبگان لرستانی» در داخل و خارج استان
حمایت عملی از طرح‌های پژوهشی، علمی و فرهنگی آن‌ها
دعوت نخبگان برای عضویت در شوراهای مشورتی استان
تأسیس مراکز رشد و کارآفرینی با محوریت نخبگان بومی
تعریف بسته‌های حمایتی ویژه برای نخبگان بازگشته از مهاجرت
۵. الگوهایی الهام‌بخش
در سال‌های اخیر، برخی از نخبگان لرستانی که به استان بازگشته‌اند یا به‌صورت برخط در پروژه‌هایی مشارکت کرده‌اند، موفق شده‌اند جریان‌هایی مثبت ایجاد کنند. این تجربه‌ها نشان می‌دهد اگر باور، حمایت و زمینه باشد، نخبگان می‌توانند لرستان را متحول کنند.
نخبگان لرستان نه یک دغدغه فرعی، بلکه اصلی‌ترین سرمایه توسعه استان هستند. اما بدون نقشه راه و حمایت واقعی، این ظرفیت‌ها به تهدید تبدیل می‌شوند. اکنون زمان آن رسیده که نگاه به نخبگان از سطح تقدیرهای نمایشی فراتر رود و به یک راهبرد عملی در توسعه پایدار تبدیل شود.
پایان گزارش/
