نویسنده: ابوطالب طرهانی نژاد عکس : فرزاد امرایی
صدای طرهان ،در عصر تکنولوژی و رقابتهای جهانی، گاهی بازگشت به ریشهها، همان نسخه شفابخشی است که جوامع محلی به آن نیاز دارند. ورزشهای بومی و محلی، نهتنها بازماندهای از میراث فرهنگی غنی ایراناند، بلکه فرصتی نو برای توانمندسازی اجتماعی، تقویت هویت منطقهای، و حتی اشتغالزایی بهشمار میروند. استان لرستان با تنوع قومیتی و فرهنگیاش، از جمله خاستگاههای این ورزشهاست؛ اما بهنظر میرسد در سایه غفلت مسئولان، این گنجینه در حال خاک خوردن است.
۱. ورزشهایی ریشهدار در تاریخ و هویت
از کشتی محلی “لرستانی” گرفته تا چوببازی (رقص شمشیر)، هِلکِشی، سنگبرداری و بازیهایی چون “گرگم به هوا”، “الکدولک”، و “بازی طناب”، همگی بخش جدانشدنی از زیستبوم فرهنگی مردم لرستان بودهاند. این ورزشها نهتنها به تقویت جسم کمک میکردهاند، بلکه روحیهی تعاون، رقابت سالم، مهارتهای زیستی و نظم اجتماعی را در کودکان و جوانان نهادینه میکردهاند.
۲. غفلت از ظرفیتهای اجتماعی و تربیتی
در سالهای اخیر، نگاه رسمی به ورزش عمدتاً بر قهرمانی متمرکز بوده و کمتر به نقش اجتماعی ورزشهای بومی و محلی توجه شده است. این در حالی است که احیای این ورزشها میتواند در روستاها و شهرهای کوچک، به ابزار مهمی برای کاهش آسیبهای اجتماعی، ایجاد سرگرمی سالم، بازسازی روابط همبستگی و حتی جذب گردشگر تبدیل شود.
۳. ورزش بومی و توانمندسازی مناطق محروم
در مناطقی مانند کوهدشت، رومشکان، الیگودرز و درهشهر، که دسترسی به زیرساختهای ورزشی مدرن محدود است، حمایت از ورزشهای بومی و محلی میتواند با حداقل هزینه، بیشترین اثرگذاری را داشته باشد. برگزاری جشنوارههای محلی، مسابقات روستایی، و آموزش این بازیها در مدارس ابتدایی و مراکز کانونهای پرورش فکری، گامی مؤثر در جهت احیای هویت بومی و مهارتآموزی نسل جدید است.
۴. راهکارهای احیا و توسعه
اختصاص بودجه مشخص از اداره کل ورزش و جوانان برای احیای بازیهای محلی
تأسیس انجمن ورزشهای بومیمحلی در شهرستانها
ثبت و مستندسازی بازیها و شیوههای برگزاری آنها
همکاری آموزشوپرورش و صداوسیما در ترویج این فرهنگ
جذب توریسم فرهنگی با محوریت ورزشهای محلی
ورزشهای بومی و محلی فقط گذشته نیستند؛ بلکه سرمایهای برای آیندهاند. سرمایهای که اگر امروز در آن سرمایهگذاری نکنیم، فردا نهتنها آن را از دست خواهیم داد، بلکه بخشی از هویت اجتماعی خود را نیز با آن به فراموشی خواهیم سپرد.
انتهای گزارش/
